«حلقه اینشتین» چشم ها را خیره کرد

به گزارش ملت ما از لایو ساینس ، اخترشناسان در اطراف کهکشانی که فقط 590 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد، نمونهای خیرهکننده از یکی از نادرترین پدیدههای آسمان را کشف کردهاند: حلقهای کامل از نور.
این پدیده به عنوان حلقه اینشتین شناخته میشود و بر اساس دادههای جمعآوریشده توسط تلسکوپ فضایی اقلیدس آژانس فضایی اروپا، کهکشان اِنجیسی 6505 (NGC 6505) را احاطه کرده است. با اینکه قبلاً نیز چنین حلقههایی کشف شده بود، باز هم نمونهای تا این حد کامل، نادر است.
![]() |
تصویر ثبتشده تلسکوپ اقلیدس از کهکشان اِنجیسی 6505
حلقه اینشتین عبارت است از تغییر شکل نور رسیده از یک منبع (مثل کهکشان یا ستاره) به یک حلقه، که از همگرایی گرانشی نور منبع توسط یک جرم بسیار بزرگ (مانند یک کهکشان دیگر یا سیاهچاله) ناشی میشود. این پدیده وقتی روی میدهد که منبع، عدسی گرانشی و ناظر، هر سه در یک خط قرار بگیرند.
کانر اُریوردان (Conor O'Riordan)، اخترشناس مؤسسه اخترفیزیک ماکس پلانک در آلمان، میگوید: حلقه اینشتین نمونهای از عدسی گرانشی قوی است. همه لنزهای قوی ویژه هستند؛ زیرا بسیار نادر و از نظر علمی بسیار مفید هستند. این حلقه بسیار ویژه است؛ زیرا به زمین بسیار نزدیک است و همراستایی، باعث شده بسیار زیبا باشد.
![]() |
حلقه اینشتین در اطراف کهکشان اِنجیسی 6505
درباره حلقه اینشتین که به تازگی کشف شده باید گفت، نوری که مانند حلقه، کهکشان اِنجیسی 6505 را، که در فاصله نزدیکی به زمین قرار دارد، احاطه کرده است متعلق به کهکشانی است که در فاصلهای دورتر از زمین یعنی فاصله 4.42 میلیارد سال نوری از آن قرار دارد و خمیدگی فضا-زمان، نور آن را در اطراف کهکشان اِنجیسی 6505 منحرف کرده است. همراستایی اجرام آسمانی شگفتیآفرین بوده است: اجرام آسمانی به گونهای در یک راستا قرار گرفتهاند که نور کهکشانی که فاصله زیادی با زمین دارد، به صورت یک حلقه کامل کشیده میشود.
![]() |
نموداری که عدسی گرانشی را توضیح میدهد
پژوهشگران پیشنهاد میکنند این جرم آسمانی، که هنوز نامگذاری نشده است، به افتخار برونو آلتیهری (Bruno Altieri)، ستارهشناس آژانس فضایی اروپا که آن را در دادههای مرحله آزمایشی تلسکوپ فضایی اقلیدس در سال 2023 میلادی کشف کرد، «عدسی آلتیهری» نامیده شود.