7 ویژگی یک روان‌شناس ماهر/چطوری بفهمیم روان‌شناس حرفه‌ای انتخاب کرده‌ایم؟

به‌گزارش ملت ما،‌ وقتی در زندگی به مشکل برمی‌خوریم، لازم است برای حل مشکلات‌مان آموزش ببینیم؛ می‌توانیم کتاب بخوانیم، ویدیو ببینیم، پادکست گوش بدیم و هزار کار دیگر. ولی در کنار همه این اقدامات، لازم است به یک راه‌حل شخصی‌سازی‌شده و مخصوص شرایط خودمان برسیم. یک روان‌شناس ماهر می‌تواند در این مسیر، کمک بزرگی به ما بکند.

1- شنونده خوبی است

یک روان‌شناس خوب، بر مهارت شنیدن تسلط دارد. یعنی در هنگام صحبت با او، این احساس به ما دست می‌دهد که حرف‌هایمان برایش اهمیت دارد؛ به‌این شکل که از روی حرف‌های ما نکته‌برداری می‌کند و پرسش‌های تکمیلی از ما می‌پرسد. در اصل، اولین قدم برای ارتباط‌ گرفتن با روان‌شناس، همین ویژگی است، اگر موقع صحبت کردن، احساس کنیم که برای حرف‌های ما ارزشی قائل نیست، نمی‌توانیم جلسات را با او ادامه دهیم.

2- به باورهای ما احترام می‌گذارد

روان‌شناس کاربلد، به باورها و ارزش‌ها یا حتی بی‌اعتقادی مراجع خود، هرچند غلط باشد، احترام می‌گذارد. وقتی وارد اتاق درمان می‌شویم، روان‌شناس باید بدون درنظر گرفتن ظاهر ما، با ما مواجه شود. شکل لباس پوشیدن یا آرایش موی ما نباید روی رفتار محترمانه‌ی یک روان‌شناس حرفه‌ای مؤثر باشد. تنها کمکی که ظاهر ما به روانشناس می‌کند، قضاوت در مورد ویژگی‌های ماست که آن هم باید در راستای کمک به ما استفاده شود، نه برای سوگیری نسبت به ارزش وجودی ما.

3- سرزنش‌گر نیست؛ بلکه راهنماست

روان‌شناس ماهر برای اشتباهاتی در زندگی انجام داده‌ایم، ما را سرزنش‌ نمی‌کند یا احساس گناه مضاعف به ما نمی‌دهد. البته تأیید مدام هر رفتار هم خیلی فرقی با تخریب و سرزنش ندارد. یک روان‌شناس خبره، وظیفه خود می‌داند که خیلی بی‌طرف و بدون ‌قضاوت، اشتباه‌ ما را به ما نشان دهد و با کمک خود ما، راه‌‌هایی برای برگشت از اشتباه و یا جبران آن پیش روی ما بگذارد. این روش بار احساس گناه بیهوده را از روی دوش ما کم می‌کند.

4- خودش را دور از اشتباه جلوه نمی‌دهد

روان‌شناس حرفه‌ای خودش را رویین‌تن و آسیب‌ناپذیر نشان نمی‌دهد. در جای مناسب احساساتش را بروز ‌می‌دهد؛ مثلا اگر داریم از غم فوت یک عزیز برایش می‌گوییم، با ما همدلی خواهد کرد، در حد معمول غمگین می‌شود و اگر تجربه‌ شخصی مشابه دارد، ممکن است خیلی کوتاه با ما درمیان بگذارد. البته در این روند باید تعادل ر حفظ کند. نباید شرایط به‌گونه‌ای پیش برود که لازم باشد ما روان‌شناس را آرام کنیم و یا برعکس، احساس کنیم هیچ‌ احساسی به حرف‌های ما ندارد.

5- زمان قطعی و مشخص برای درمان نمی‌دهد

یک روان‌شناس خوب برای درمان مدت زمان قطعی اعلام نمی‌کند. مثلا نمی‌گوید: «طی سه‌ جلسه مشکلت حل می‌شود». لازم است مسأله مشکلات ما جلسه به جلسه دنبال شود. به این صورت که آخر هر جلسه، روان‌شناس به ما می‌گوید وقت بعدی را بگیریم یا خیر و این وقت. برای هفته‌ی بعد باشد یا ماه بعد یا حتی دو ماه دیگر.

6- در پایان حرف‌ها و راهکارها را جمع‌بندی می‌کند

یک روان‌شناس ماهر نزدیک پایان وقت مشاوره، بدون استرس به ما اطلاع می‌دهد که وقت‌مان رو به پایان است و صحبت‌ها را جمع‌بندی می‌کند. یک رفتار پیشنهادی یا راه‌حل موقت یا تمرین برای ما تعیین می‌کند که تا جلسه‌ی بعد انجام دهیم و نتیجه را به او بگوییم. روانشناس حرفه‌ای هیچ‌وقت یک راه حل کلی ارائه نمی‌دهد و از نصیحت کردن و موعظه پرهیز می‌کند.

7- حق ویزیت را طبق تعرفه سازمان نظام روان‌شناسی تعیین می‌کند

حق ویزیت یک روان‌شناس خوب نه آنقدر بالاست که نتوانیم به‌راحتی از پس آن برآییم، نه رایگان یا خیلی ارزان است که روال کار را در نظر ما کم ارزش کند. به‌طور قطع، روان‌شناس برای جلسات مشاوره انرژی بالایی صرف می‌کند. از طرفی فراهم کردن یک محل امن و آرام برای برگزاری جلسات مشاوره، هزینه‌ دارد. یک روان‌شناس حرفه‌ای، حق‌الزحمه‌اش را طبق نرخ مصوب سازمان نظام از ما می‌گیرد.