6 نکته ضروری در مورد مهارت همدلی/چطور در موقعیت‌های اضطراب‌آلود به خودمان و دیگران آسیب نزنیم؟
به‌گزارش ملت ما، دکتر نوشین باقری، جامعه‌شناس و مددکار اجتماعی و مدیر یک مرکز مددکاری در مورد لزوم وجود همدلی بین اعضای جامعه گفت: «همدلی، یک اهرم بسیار ضروری و قوی در جامعه است چون همبستگی اجتماعی را به‌دنبال دارد و می‌تواند به حل مشکلات کمک شایانی داشته باشد. وقتی من احساس کنم که اعضای جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنم، همدلی بلد هستند، در نهایت احساس امنیت بیشتری را تجربه می‌کنم.»
1- همدلی با همدردی فرق می‌کند
این جامعه‌شناس در مورد لزوم توانمند شدن افراد جامعه در مهارت همدلی چنین توضیح داد: «ما باید همدلی را با همدردی از هم جدا کنیم. همدردی یعنی اینکه من همراه یک‌نفر ناراحتی کنم و راهکار دیگری برای این موضوع نداشته باشم. اما همدلی یعنی علاوه بر همدردی، خودم را جای او بگذارم و دنیا را از دید او نگاه کنم. در این صورت درک بیشتر و بهتری از شرایط او خواهم داشت.» وی به کم شدن همدلی در جامعه امروز ما اشاره کرد و گفت: «یک بخشی از آن بر می‌گردد به مشکلات اقتصادی؛ به قدری مردم دچار مشکلات معیشتی هستند که توان روانی آن‌ها کم می‌شود و دیگر نمی‌توانند به دیگران توجه کنند.» باقری افزود:«از طرف دیگر، افراد جامعه ما بر این باورند که برای بقا، باید به مشکلات شخصی خودشان فکر کنند. وقتی این «من» بیشتر بزرگ‌نمایی می‌شود، در نتیجه نگاه من به دیگران کمرنگ‌تر می‌شود. عواملی مانند فقر، بیکاری، تبعیض، تنش‌های موجود در جامعه و فکر کردن به بقاء خود، باعث شده که همدلی در جامعه کمتر به‌نظر بیاید.»
2- ظرفیت روانی ما منحصر به فرد است
نوشین باقری تفاوت‌های فردی و تجربیات شخصی افراد را در میزان ظرفیت تحمل آن‌ها بسیار مؤثر دانست و گفت:«تفاوت در تجربیات، باورها و شخصیت منحصر‌به‌فرد اعضای جامعه، باعث می‌شود نوع همدلی کردن هر کدام از آن‌ها متفاوت باشد. چون نحوه درک افراد نسبت به موضوعات مختلف متفاوت است.» این جامعه‌شناس و مددکار اجتماعی در ادامه به اهمیت عوامل فرهنگی در شکل‌گیری انواع همدلی گفت: «عوامل فرهنگی روی موضوع همدلی بسیار اثرگذار است. در بین مردم آگاهی و آموزش در مورد همدلی پایین است. چون همدلی کردن یک مهارت است که نیاز به آموزش دادن دارد. ما باید این مسأله را آموزش دهیم تا یک نگرش همدلانه در افراد شکل بگیرد. ما باید به همدلی کردن به عنوان یک مهارت قابل آموزش نگاه کنیم.»
3- بخش مهمی از همدلی، آموختنی است
این جامعه‌شناس و مددکار اجتماعی در مورد لزوم آموزش و گسترش آگاهی در مورد همدلی به خبرنگار ملت ما توضیح‌داد: «اینکه مردم بدانند همدلی در زندگی شخصی و جامعه شهری ما چه تأثیری دارد، تمایل آن‌ها را به آموزش این مهارت بیشتر می‌کند.» باقری ضمن اشاره به لزوم فرهنگ‌سازی از درون مدارس و خانواده، گفت: «ما نمی‌توانیم به یکباره در جامعه خودمان این موضوع را داشته باشیم. بلکه لازم است از سنین پایین و از دوران کودکی آن را در کودکان نهادینه کنیم. مثل تفاوت صندلی‌بازی در کشور ما و ژاپن. نتیجه این بازی در جامعه ما این است که اگر بتوانی دیگران را کنار بزنی و روی صندلی بنشینی، برنده هستی. این در حالی است که در بازی‌های کودکان ژاپنی، هر چه تعداد صندلی کمتر می‌شود، بچه‌ها باید اجازه دهند که دوستانشان هم روی صندلی‌ها بنشینند. این یعنی آموزش ضمنی همدلی، جمع‌گرایی و اهمیت به دیگران و به بچه می‌آموزد من زمانی برنده هستم که دیگران هم بتوانند برنده باشند.»
 |
4- حد و مرز خودمراقبتی و همدلی ثابت نیست
نوشین باقری درمورد نکاتی که برای همدل بودن باید رعایت کنیم گفت: «لازم است افراد گوش دادن فعال را یاد بگیرند، شناخت احساسات بسیار مهم است؛ برای اینکه افراد بتوانند بتوانند احساسات دیگران را درک کنند، اول باید بفهمند خودشان چه احساسی دارند. عزت نفس یکی از پایه‌های مهم افزایش همدلی است. من اگر یاد بگیرم خودم را دوست داشته باشم، می‌توانم یاد بگیرم که دیگران را هم دوست داشته باشم و با افراد جامعه همدلی کنم.» وی در ادامه در مورد حد و مرز بین همدلی و خودمراقبتی توضیح داد: «ما نمی‌توانیم یک خط کش بگذاریم و بگوییم تا اینجا حد من است و از اینجا به بعد حد دیگران. بلکه باید نگه داشتن تعادل در زندگی را تمرین کنیم و این به ارزش‌ها و باورهایمان بستگی دارد. ما نباید به ارزش‌ها و باورها بی‌اعتنا باشیم. وقتی ما در این زمینه آموزش می‌بینیم، خط و چارچوب اینکه چطور می‌توانم از خودم مراقبت کنم و از کجا به بعد می‌توانم با دیگران همدل شوم، برای من مشخص می‌شود.»
5- باید مهارت خودکنترلی را در وجودمان تقویت کنیم
این جامعه‌شناس و مددکار اجتماعی با اشاره به لزوم تقویت مهارت خود کنترلی در افراد جامعه به خبرنگار ملت ما گفت: «برای خودکنترلی ما باید مهارت حل مسأله را بیاموزیم؛ یعنی به‌جای تمرکز روی مشکلات؛ چه شخصی و چه اجتماعی، بیشتر روی راه‌حل تمرکز کنیم.» وی در ادامه به مهارت‌های مورد نیاز برای کسب مهارت خودکنترلی اشاره کرد: «ما باید به افراد مدیریت افکار و احساسات شان را یاد بدهیم. اینکه اعضای جامعه بتوانند افکار منفی خودشان را کنترل کنند، در افزایش ظرفیت همدلی آن‌ها بسیار تأثیرگذار خواهد بود.» باقری هم‌چنین تأکید کرد: «بخشی از بار این آموزش، بر عهده جامعه‌شناسان، مددکاران اجتماعی و روان‌شناسان است، بخشی از آن به عهده خود افراد است که بخواهند برای ارتقاء خود، آموزش بیشتر ببینند تا بتوانند افکار و احساسات خودشان را مدیریت کنند. این روند اعتماد را که یک سرمایه اجتماعی مهم است، در جامعه گسترش می‌دهد.»
6- دنبال کردن افراطی اخبار منفی، ظرفیت همدلی را کاهش می‌دهد
باقری هم‌چنین به زیاده‌روی افراد در دنبال کردن اخبار منفی اشاره کرد و گفت: «دنیای امروز شده است دنیای خبر. یعنی من از صبح که بیدار می‌شوم دارم در هر لحظه اخبار را دنبال می‌کنم؛ بدون اینکه بتوانم صحت و سقم این اطلاعات را در بیاورم. اینجاست که جنگ روانی که می‌گویند اثر می‌کند و اضطراب به من احساس ناامنی می‌دهد، چون همیشه فکر می‌کنم که دارد برای من یک اتفاق ناگواری می‌افتد. این وضعیت توان همدلی با دیگران را از من می‌گیرد.» وی در پایان با تأکید بر اهمیت آموزش و ارتقا فردی گفت:«من نباید بنشینم و منتظر باشم و ببینم که جامعه برایم چه می‌کند. باید خودم آموزش ببینم، خودآگاهی داشته باشم و از آدم‌های متخصص برای رسیدن به آرامش کمک بگیرم. هرچقدر که من بتوانم آرامش داشته باشم، در گام اول می‌توانم به خانواده و اطرافیانم آرامش بدهم، در مرحله بعد هم می‌توانم به جامعه و افراد دیگر آرامش بدهم . وقتی که من خودم و زندگی‌ام را دوست داشته باشم، اعتماد به‌نفس داشته باشم، می‌توانم خودم را جای دیگران بگذارم و در مواردی که نیاز به کمک دارند به آن‌ها یاری برسانم.»
ارسال نظر
ارسال نظر