گفتوگوی «ملت ما» با یک کارشناس حقوقی
5 قدم برای پس گرفتن پول رهن خانه/ چه شروطی در قرارداد اجاره بگنجانیم؟

عاطفه پورمحمد/ملت ما: لیلا رمضی، وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی در مورد نحوهی مطالبه پول رهن گفت: «بهتر است در ابتدای عقد قرارداد، در جهت تضمین منافع خودمان، شروطی را در آن قرارداد پیشبینی کنیم تا بعدها دچار مشکل نشویم.» وی در ادامه به اقداماتی که برای تضمین مطالبه پول رهن خانه وجود دارد اشاره کرد:
1- در زمان عقد قرارداد اجاره، شروطی پیشبینی کنیم:
این وکیل دادگستری به لزوم پیشبینی یکسری شروط در قرارداد اجاره، برای حفظ منافع دوطرف اشاره کرد و گفت: «یکی از شروطی که لازم است در قرارداد اجاره درج شود این است که در زمان انقضای موعد اجاره، موجر، پنجاه درصد مبلغ ودیعه را به مستأجر بدهد تا بتواند خانه پیدا کند. معمولا در عرف پنجاه درصد مابقی ودیعه میماند برای زمانی که مستأجر تخلیه کرد. این موارد در روال اجاره ملک متعارف هستند ولی بهتر است مکتوب شوند که طرفین بتوانند در مواقع بروز مشکل به آن استناد کنند.»
2- برای تأخیر در پرداخت پول رهن، وجه التزام تعیین کنید:
رمضی در ادامه به لزوم پیشبینی وجه التزام برای زمانی که موجر پول رهن را بر نمیگرداند اشاره کرد و گفت: «مورد دیگر تعیین وجه التزام در قرارداد اجاره است؛ به این ترتیب که تعیین کنیم اگر موجر مبلغ ودیعه را در پایان موعد اجاره به مستأجر پرداخت نکرد، به ازای هر روز، فلان مقدار مبلغ را به مستأجر به عنوان جبران خسارت، پرداخت کند.» وی افزود: «تعیین کردن وجه التزام در قرارداد اجاره، راحتترین نوع دریافت خسارت است. البته پیشبینی این موارد مربوط به زمانی انعقاد قرارداد است.»
3- در صورت تعیین مدت جدید، توافق مکتوب با امضای شهود انجام دهید:
این وکیل دادگستری در مورد زمان تخلیه ملک توسط مستأجر، به خبرنگار ملت ما گفت: «اگر موعد اجاره تمام شود و موجر بخشی از ودیعه را پرداخت نکند، بهتر است ما ملک را تخلیه نکنیم تا مبلغ معهود را پرداخت کند.» وی در ادامه در مورد لزوم مکتوب کردن هر توافق جدید گفت: «اگر موجر امکان پرداخت مبلغ ودیعه را ندارد و مستأجر هم نیاز مبرمی به تخلیه ندارد، میتوانند یک توافق جدید بنویسند؛ با این عنوان که مستأجر میتواند دو یا سهماه، یا هر زمان که مورد توافق باشد، در ملک بماند.» وی در ادامه به سوءاستفاده احتمالی موجر از این وضعیت اشاره کرد و گفت: «موجر حق ندارد از این وضعیت سوءاستفاده کند و اجرتالمثل مطالبه کند یا بخواهد مبلغ بیشتری از مبلغ اجاره قبلی، دریافت کند. بنابراین هر توافق جدیدی حتما لازم است مکتوب شود و به امضای شهود برسد.» وی افزود: «این توافقات میتواند در بنگاههای معاملات ملک انجام شود و به امضا برسد چون رسمیتر است. اما خود طرفین هم میتوانند قرارداد بنویسند ولی لازم است که به امضای چند شاهد برسد.»
4- ثبت اظهارنامه در سامانه ثنا، اولین قدم برای رسمی کردن مطالبه
به گزارش ملت ما، رمضی در مورد نحوه مطالبه وجه رهن توسط مستأجر گفت: «اگر توافقی حاصل نشود و مستأجر بر اساس شرایط شخصی خودش تصمیم بگیرد ملک را تخلیه کند، بهتر است در قدم اول، مستأجر در سامانه ثنا اظهارنامه ثبت کند. با این محتوا که من قصد تخلیه ملک دارم و فلان مدت به شما مهلت میدهم که مبلغ ودیعه را به من برگردانید.» وی در ادامه به زمان ورود به اقدام حقوقی گفت: «اگر زمان مذکور در اظهارنامه سپری شود و باز هم موجر ودیعه را برنگرداند، مستأجر میتواند دادخواست بدهد؛ یا دادخواست استرداد ودیعه، یا دادخواست مطالبه وجه و در کنار اینها، مطالبه خسارت تأخیر تأدیه و مطالبهی خسارات دادرسی را هم داشته باشد.» وی افزود: «خسارت تأخیر تأدیه از زمانی که شما وجه را مطالبه میکنید، تا زمانی که وجه به شما پرداخت شود، خسارت تأخیر تادیه محاسبه میشود.»
5- قبل از تخلیه ملک، از شورای حل اختلاف تأمین دلیل بگیرید
این وکیل پایه یک دادگستری در مورد اهمیت گرفتن تأمین دلیل قبل از تخلیه ملک گفت: «دادگاه این دادخواستها را زمانی قبول میکند که ملک تخلیه شده باشد و نزد شورای حل اختلاف، تأمین دلیل انجام شده باشد؛ تنها به استناد تأمین دلیل و امضای شهود، شما میتوانید دادخواستهایی را که گفتم تقدیم دادگاه کنید.» وی افزود: «منظور از تأمین دلیل این است که اگر اظهارنامه دادید و موجر جوابی نداد، با تأمین دلیل نزد شورای حل اختلاف، کلید ملک بهجای موجر، تحویل شورا میشود. این اقدام بهترین استناد است و به صورت رسمی نشان میدهد مستأجر ملک را تخلیه کرده و موجر موظف است ودیعه را پرداخت کند.» وی در پایان افزود: «در وضعیت عادی که به صورت توافقی و در صلح ملک تخلیه میشود، بهتر است بعد از تحویل کلید به صاحبخانه، رسید بگیرید.»