گفتوگوی «ملت ما» با روانشناس کودک درباره نحوهی مدیریت اضطراب ناشی از جنگ
خانه، رصدخانه اخبار جنگ نیست!

کودکان همیشه در کنار ما هستند و واکنشهایی را که نسبت به اخبار داریم، مشاهده میکنند. بهتر است حواسمان به آنها باشد. در گفتوگو با انسیه مجذوبی، روانشناس کودک و بازی درمانگر، چگونگی برخورد با اضطراب و استرس ناشی از جنگ را بررسی کردیم: «بهتر است کودکان را به دو دسته تقسیم کنیم؛ یک گروه زیر 6 سال و یک گروه بالای 6 سال.»
کودکان بدترین تعبیرکنندهها هستند
انسیه مجذوبی در مورد کودکان زیر 6سال چنین گفت: «ما باید احساسات خودمان را در مقابل کودکان در این بازه سنی، کنترل کنیم. ما حق نداریم استرس و اضطراب را با فرزندمان درمیان بگذاریم. زیرا بچهها نیازخوانها یا بهاصطلاح صورتخوانهای خیلی دقیقی هستند؛همهچیز را میبینند و درست تشخیص میدهند ولی در عین حال، تعبیرکنندههای بدی هستند.» وی در مورد برداشتهای غلطی که کودکان از رفتارهای والدین دارند گفت: «معمولا کودک با دیدن چهرهی عبوس ما، به این فکر کند که این ناراحتی تقصیر اوست. در حالی که ممکن است دلیل اصلی ناراحتی ما، اضطراب خودمان باشد.»
امنیت بهتر از صداقت است
مجذوبی همچنین گفت: «کودک زیر 6سال، بیشتر از آنکه نیاز به صداقت ما داشته باشد، نیاز به امنیت خاطر دارد. ما وظیفه داریم به فرزندمان این اطمینان را بدهیم که همهچیز تحت کنترل است تا او نگران نباشد.» این روانشناس و بازیدرمانگر به اهمیت شنیدن احساسات کودکان و همدلی با آنها اشاره کرد و افزود: «ما باید احساسات فرزندمان را بشنویم و احساساتی را که ابراز میکنند به آنها انعکاس بدهیم. مثل اینکه بگوییم، میتوانم بفهمم که الان ترسیدی. ولی خودمان نباید از احساسمان به او بگوییم مثلا نگوییم من هم میترسم یا من هم اضطراب دارم. باید تا حد امکان خیالش را راحت کنیم.»
![]() |
ارزشها را به فرزندمان بیاموزیم
این بازیدرمانگر کودک در مورد نحوه قضاوت فرزندمان از جنگ و حملات احتمالی گفت: «بهتر است با فرزندمان در مورد ارزشها صحبت کنیم؛ مثلا نگوییم انتقام گرفتیم. بلکه از شجاعت، دلیری و قدرت بگوییم. یا در مورد همدلی با مردم مظلوم یا بیپناه و جنگزده بگوییم. از کارهایی که میتوانیم برای بهتر کردن حال آنها بکنیم، صحبت کنیم.» او در ادامه افزود: «میتوانیم کودکمان را همراهی کنیم که یک نقاشی برای همدلی با کودکان غزه بکشد و از این طریق کارهای ارزشمندی را که میتواند در این مواقع انجام دهد، با هم تمرین کنیم.»
کودک بالای 6سال را واکسینه کنیم
انسیه مجذوبی از نحوه برخورد با واکنشهای کودکان بالای 6سال در مورد جنگ، به خبرنگار ملت ما گفت: «ما وظیفه داریم تفکر نقاد را در فرزندمان رشد دهیم؛ به این معنی که هر حرفی را که میشنود، قبول نکند. اول روی آن فکر کند و بعد با منابع مورد اعتماد آن را تطبیق دهد و بعد آن را قبول یا رد کند.» وی در ادامه چنین گفت: «اینکه میگویند واکسن را در خانه به فرزندت بزن، در حقیقت یعنی ما باید منابع خبری مورد اعتماد را به فرزندمان معرفی کنیم تا او بتواند فرق بین خبر جعلی و خبر درست را تشخیص دهد و هر خبری را قبول نکند.»
وسط، بازی نکنیم!
این روانشناس کودک همچنین در زمینه لزوم مشخص کردن حد و مرز اعتقادی والدین برای فرزند گفت: «ما نمیتوانیم از یک طرف بگوییم کشورمان قدرتمند است و از طرف دیگر بگوییم حالا که یکی زدیم یکی هم میخوریم. با این روش فرزند ما بلاتکلیف میماند که بالاخره باید چه احساسی داشته باشد. اگر در مورد قدرت میگوییم، باید پشت حرفمان بیاستیم. یا اینطرفی باشیم یا آنطرفی.»
در دیدن اخبار زیادهروی نکنیم!
مجذوبی در نهایت به عنوان نکته مهم، به موضوع رصد مداوم اخبار جنگ گفت: «بهطور معمول وقتی در وضعیت جنگی قرار میگیریم، مدام میخواهیم بدانیم که خبر جدیدی شده یا نه، به همین دلیل ممکن است در طول روز گوشی در دستمان باشد. این کار ما به فرزندمان اضطراب میدهد.» وی ادامه داد: «بهترین روش برای اینکه هم از اخبار مطلع باشیم و هم آرامش خانه را بهخاطر نگاه کردن مداوم به کانالهای خبری بر هم نزنیم این است که یک از والدین اخبار جدید را ببیند و در فرصت مناسب یا در زمانی که فرزندان خواب هستند، با دیگری درمیان بگذارد.»