اینترنت چقدر گران شد؟ 30 درصد یا بیش از 100 درصد؟

به گزارش ملت ما، سال‌هاست اینترنت به بخش جدایی ناپذیر زندگی و مهم تر از آن،‌ کار مردم تبدیل شده است. سال گذشته مرکز آمار ایران اعلام کرد 11 میلیون نفر از طریق شبکه‌های مجازی کسب درآمد و امرار معاش می‌کنند. مدیران اپراتورها در 5 سال گذشته بارها با نامه نگاری تلاش کردند مجوز افزایش قیمت بگیرند اما این اتفاق رقم نخورد.

برخی از اپراتورها با حذف بسته‌‌های اینترنت محبوب و پرمصرف مثل یک ساله و شش ماهه تلاش کردند کاربران را وادار به خرید بسته‌‌های کوتاه مدت کنند تا به نوعی پایین بودن تعرفه قیمت اینترنت جبران شود. سرانجام وزارت ارتباطات، درخواست اپرتورها برای افزایش قیمت تعرفه‌‌های اینترنت را با شروطی پذیرفت و به این ترتیب ماجرای افزایش قیمت اینترنت که از چند ماه قبل در محافل خبری و فضای مجازی مطرح و از سوی مسئولان تکذیب می‌شد به واقعیت پیوست.

آخرین آمار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نشان می‌دهد که تعداد مشترکان پهن باند سیار از 95 میلیون مشترک در زمستان 1400 به بیش از 105 میلیون مشترک در زمستان 1401 رسیده است. این در حالی است که تعداد مشترکان اینترنت ثابت در این 2 سال تقریبا ثابت بوده و تنها به میزان 11 میلیون مشترک است. به عبارت دیگر، اغلب ایرانیان استفاده از اینترنت گران‌قیمت سیمکارت را به اینترنت ارزانتر مودم‌های اینترنت خانگی ترجیح می‌دهند؛ چیزی بر خلاف آنچه در دنیا روی می‌دهد.

سالهاست که فناوری اینترنت خانگی ایران به علت توسعه کم نتوانسته توجه مردم را به خود جلب کند. مهمترین عامل، سیاست‌های غلط وزارت ارتباطات در دهه 90 است که باعث توسعه ضعیف اینترنت خانگی و عقب‌ماندگی فناوری آن شد. فناوری مورد استفاده در ارائه سرویس اینترنت همراه، هزینه بیشتری را روی دوش اپراتورها می‌گذارد و از طرفی، تعداد کاربران بالای این سرویس اینترنت نیز باعث ترافیک بالای آن و در نتیجه کاهش کیفیت خدمات می‌شود.

اینترنت بهتری که یک دهه مغفول ماند

مقایسه قیمت‌های اینترنت فیبر نوری و همراه نشان می‌دهد که فیبر نوری علی‌رغم سرعت بالاتر، توجیه اقتصادی بهتری نیز دارد. سرعت اینترنت فیبر نوری تا 1000 مگابیت بر ثانیه نیز می‌رسد، در حالی که سرعت اینترنت همراه حدود 60 تا 80 مگابیت بر ثانیه اعلام شده است.

از طرفی بسته ماهانه 120 گیگابایتی اینترنت با سرعت 50 مگابیتی در اپراتورهای داخلی با مبلغی حدود 135 هزار تومان ارائه می‌شود (یعنی هر گیگ حدود 1100 تومان )؛ در صورتی که اپراتورهای تلفن همراه بسته ماهانه 7 گیگابایتی را تقریبا 38 هزار تومان می فروشند‌(یعنی هر گیگ، حدود 5400 تومان). با یک حساب سرانگشتی، اینترنت فیبر نوری با «چندین برابر سرعت بیشتر»، حدود «پنج برابر ارزان‌تر» برای کاربر تمام می‌شود.

از طرفی با افزایش تعداد کاربر اینترنت همراه، بار ترافیک روی آن بیشتر شده و کیفیت سرویس به شدت افت می‌کند و این امر باعث می‌شود که اینترنت همراه برای بازی یا فیلم مناسب نباشد؛ در صورتی که اینترنت ثابت فیبر نوری پایدارتر بوده و کیفیت بالاتری را برای کاربران به ارمغان خواهد آورد.

صبح‌جمعه افزایش 30 درصدی اینترنت ابلاغ شد

7 دی‌ماه اعلام شد که وزارت ارتباطات با افزایش تعرفه اینترنت به میزان 34 درصد موافقت کرده است. در خبری از خبرگزاری فارس نوشته شده بود: «پیش از این وزارت ارتباطات گفته بود که افزایش تعرفه منوط به پذیرش شروط رگولاتوری است و در خبری اعلام شد که اپراتور‌های ارتباطی با حضور در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برخی از شروط این سازمان ازجمله افزایش 30 درصدی سرعت اینترنت را پذیرفتند.

مهم‌ترین شروط پذیرفته‌شده توسط اپراتور‌های ارتباطی موارد زیر اعلام شده بود:
1- افزایش سایت‌های نسل پنجم به 10 درصد تا پایان سال 1403،
2- افزایش پوشش نسل چهارم در کشور به 96 درصد تا پایان سال 1401،
3- افزایش 30 درصدی میانگین سرعت اینترنت در شش‌ماه آینده

تا به آن روز ظاهرا خبر‌ها حاکی از این بود که طبق توافقات صورت‌گرفته، وزارت ارتباطات با افزایش تعرفه به میزان 34درصد یعنی زیر نرخ تعرفه موافقت شده است.

اما در نهایت اعلام شد که وزارت ارتباطات و سازمان رگولاتوری با افزایش حدود 30 درصدی تعرفه اینترنت موافقت کرده است. از یکی، دوساعت پیش از اعلام این خبر، افزایش قیمت‌ها در کد‌های خرید و اپلیکیشن‌های خرید اینترنت اپراتور‌ها اعمال شد و البته این اعمال درحالی‌که بود که علی‌رغم اعلام حدود 30 درصدی تعرفه‌های اینترنت، اما پایین‌ترین درصد افزوده‌شده بر قیمت تعرفه‌های اینترنت 33 درصدی و بالاترین نیز 152 درصدی بود.»

52215952024-01-10T09:51:47+03:30https://media.mellatema.com/Image/2024/01/202401100186479455_Orig.jpghttps://media.mellatema.com/Image/2024/01/202401100186479455_Thum.jpg

74915882024-01-10T09:51:48+03:30https://media.mellatema.com/Image/2024/01/202401100319410650_Orig.jpghttps://media.mellatema.com/Image/2024/01/202401100319410650_Thum.jpg

افزایش 156 درصدی بسته اینترنت

برای مثال اپراتور همراه اول بسته 50 گیگ بلندمدت را که 119 هزار تومان ارائه می‌داد با افزایش 156 درصدی، قیمت این بسته به 300 هزارتومان تبدیل شده یا اپراتور ایرانسل پیش از افزایش تعرفه‌ها، بسته 10 گیگی را 36 هزار تومان برای مصرف‌کننده ارائه می‌داد و یکباره با افزایش 111 درصدی، قیمت این بسته به 76 هزار تومان رسیده است.

اکثر تخلف‌ها اپراتور‌ها در افزایش قیمت‌ها و عدم رعایت 33 درصد افزایش قیمت، در بسته‌های با حجم بالا و معمولا پرمصرف است. کسی که مصرف‌کننده همیشگی اینترنت باشد معمولا حجم‌هایی مانند پنج تا 10 گیگ خریداری نمی‌کند؛ چراکه مدت زمان مصرف چنین حجم‌هایی عمدتا کم است و در مدت زمان کم، حجم بالا مصرف می‌کنند. از این رو اکثر افزایش‌های میلی و تقریبا غیرقانونی اپراتور‌ها برای بسته‌های پر حجم است، مثلا همراه اول بسته 18 گیگی دوماهه را به 18 گیگ چهارماهه تبدیل کرده است. قیمت این حجم از 62 هزار تومان به 11 هزار تومان تبدیل شده است، یعنی یک افزایش 90 درصدی. البته ناگفته نماند که در این بین، حجم‌های پایین نیز افزایش 33 درصدی داشته‌اند، مثلا بسته اینترنتی شش گیگی که 23 هزار تومان بود، با افزایش 33 درصدی به 31 هزار تومان تبدیل شده است.

درهرصورت باید اعتراف کرد که مردم با وجود مخالفت دربرابر افزایش تعرفه اینترنت، اما منتظر اعلام عدد نهایی افزایش تعرفه‌ها بودند. وزیر ارتباطات در این بین مخالفت دولت دربرابر افزایش صددرصدی را اعلام کرد. درنهایت اعلام شد که افزایش تعرفه‌ها تنها 30 درصد خواهد بود. اما با یک حساب و کتاب ساده که تقریبا تمام مردم از آن سر در می‌آورند، می‌بینیم که تعرفه‌ها بیش از 30 درصد افزایش پیدا کرده و حتی در اعلام رقم نهایی افزایش تعرفه‌ها نیز وزارت ارتباطات و اپراتورها، با مردم صداقت به خرج نداده‌اند. به‌ جز بی‌اعتمادی از سوی مردم، عدم شفافیت افزایش تعرفه‌ها چه دستاوردی برای وزارت ارتباطات و اپراتور‌ها خواهد داشت؟

به‌نظر می‌رسید اگر قرار بر افزایش میلی اپراتور‌ها بود، اعلام می‌شد که تعرفه‌ها به دلخواه هر اپراتور اعمال خواهد شد، اما اعلام اعمال 30 درصدی تعرفه یعنی نظارت بر افزایش تعرفه‌ها، درصورتی‌که در عمل و واقعیت این اتفاق نیفتاد و باز هم حلقه گمشده در این بین، عدم نظارت حتی بر تعرفه از پیش اعلام شده بود.

در نامه درخواست صددرصدی افزایش تعرفه اینترنت به رئیس‌جمهور آمده بود که عمده درآمد اپراتور از مشترکان پرمصرف است که هیچ گونه حساسیتی درخصوص افزایش تعرفه آن هم به میزان حتی دوبرابری ندارند. این درحالی است که حتی مشترکان عادی و نه پرمصرف، به‌مدد فیلترینگ چند برابر هزینه اعلام‌شده و هزینه تمام‌شده و واقعی سه‌برابر هزینه اعلام شده است. اما این افزایش قیمت تعرفه‌ها برای کدام اینترنت باکیفیت اعمال شده است؟ درحالی‌که وزیر ارتباطات در حاشیه جلسه هیات دولت اعلام می‌کند که کیفیت اینترنت خط قرمز ماست، اما مدت‌هاست که به‌واسطه فیلترینگ شبکه‌های مجازی، کیفیت شبکه پایین آمده است و مشترکان هیچ بهبود کیفیتی را در دسترسی‌شان به اینترنت احساس نمی‌کنند.

علاوه‌بر این مساله، فیلترینگ شبکه‌های مجازی بازار وی‌پی‌ان‌فروشی را مدتی است که داغ کرده و درکنار هزینه خرید بسته‌های اینترنت، هزینه خرید وی‌پی‌ان‌ها نیز به‌صورت جداگانه به افراد تحمیل شده، یعنی هزینه تمام‌شده اینترنت برای هر فرد، چندبار هزینه پرداختی به اپراتورهاست. چگونه؟ میانگین قیمت وی‌پی‌ان یک‌ماهه نامحدود یک کاربره 130 تا 170 هزار تومان است. هزینه بسته اینترنت 35 گیگی از 99 هزار تومان با 102 درصد افزایش قیمت نیز به 200 هزار تومان تبدیل شده است. جمع هزینه پرداخت شده برای یک‌ماه اینترنت 330 تا 370 هزار تومان خواهد شد.

قیمت فیلترشکن‌ها از 130 تا 790 هزار تومان

قیمت وی‌پی‌ان ویتوری یک‌ماهه نامحدود تک‌کاربره 130 هزار تومان، یک‌ماهه نامحدود دو کاربره 170 هزار تومان، قیمت وی‌پی‌ان وایرگارد یک‌ماهه نامحدود تک‌کاربره 135 هزار تومان و یک‌ماهه نامحدود دو کاربره 230 هزار تومان است. وی‌پی‌ان سیسکو نامحدود تک‌کاربره آن 140 و سرویس یک‌ماهه نامحدود و دو کاربره آن 230 هزار تومان است. اوپن وی‌پی‌ان نیز یک‌ماهه سرویس نامحدود تک‌کاربره 130 هزار تومان و یک‌ماهه سرویس نامحدود دو کاربره 220 هزارتومان است.

تعرفه اشتراک هاتسپات یک‌ماهه دو کاربره اشتراکی 170، سه‌ماهه تک‌کاربره اشتراکی 320، سه‌ماهه دو کاربره اشتراکی 370، سه‌ماهه پنج کاربره اختصاصی 497 و 12 ماهه پنج کاربره اختصاصی 790 هزار تومان است.

این قیمت‌ها نشان می‌دهد که اگرچه مردم هزینه اینترنت‌شان را درظاهر به ریال پرداخت می‌کنند، اما هزینه تمام‌شده خرید بسته اینترنت درکنار وی‌پی‌ان، فرقی با رقم دلاری اینترنت ندارد و از طرفی دیگر کیفیت اینترنت همچنان مانند سابق تعریفی ندارد.

اما سؤال اصلی این است که آیا اینترنت گران شده است؟ برای بررسی گرانی اینترنت باید معیارهای گوناگونی را در نظر گرفت. در حالت کلی، با مقایسه اینترنت با دیگر کالاها، گرانی وجود ندارد. آنچه مهم است شفاف نبودن مصرف اینترنت است، بارها شده است که کاربر حجم مصرفی خودش را حساب کرده و با حجم اعلام شده به وسیله اپراتور اختلاف فاحشی داشته و بسیار کمتر بوده است. مورد بعدی، ناپایدار بودن شبکه در نقاط مختلف است. برای نمونه، یک کاربر باید برای دسترسی به اینترنت همراه، در محل کارش از یک اپراتور خدمات بخرد و در خانه خود، از یک اپراتور دیگر و این به دلیل ضعف پوشش اینترنت در نقاط مختلف شهرهاست. همین مورد تقریباً هزینه اینترنت را دوبرابر می‌کند و کاربران حتی بیشتر اوقات نمی‌رسند حجم خود را به اتمام برسانند.

اگر این موارد را در نظر بگیریم، یک کاربر اینترنت برای اتصال به شبکه اینترنت همراه، هزینه بسیاری را صرف می‌کند. هزینه‌هایی که ناشی از ضعف شبکه، ضعف شفافیت و محدودیت‌های موجود است و اگر طبق قولی که اپراتورها داده‌اند به زودی شاهد افزایش کیفیت خدمات باشیم، ان‌شاءالله هزینه‌ای که برای بسته‌های اینترنت می‌کنیم، به واقعیت نزدیک‌تر خواهد شد.

حرف آخر

در شرایطی که کاربران باکیفیت و سرعت پایین اینترنت مواجه هستند و انتقادات فراوانی از این معضل به گوش می‌رسد، گرانی اینترنت اعم از بسته‌ها یا اینترنت مخابرات، امری غیرمنطقی محسوب می‌شود.

افزایش تعرفه‌ها، زمانی مورد قبول است که با دریافت هزینه بیشتر از مشترکان، کیفیت و سرعت اینترنت بهتری نیز ارائه شود؛ نه آنکه کیفیت همچنان پایین و حتی بدتر اما قیمت‌ها بالاتر باشد. به عبارتی، این نوع افزایش قیمت‌ها راهکاری است در راستای افزایش درآمد گروهی از افراد و خالی کردن جیب مردم؛ به علاوه کاهش مصرف اینترنت در برابر پرداخت بهای بالاتر را موجب می‌شود.

انتهای پیام/