«صبحنو» از دلایل ریزش این روزهای بازار سرمایه و سردرگمی مشتریان میلیونی آن گزارش میدهد
مردم، نگران روزهای سرخ بورس
انتشار خبر لغو عرضه دارادوم در هفته گذشته باعث شد بازار بورس روندی نزولی به خود بگیرد و درحالی که وارد کانال دو میلیون واحد شده بود، دوباره به کانال یک میلیون واحد بازگردد؛ البته چراغ شاخص با خبر عرضه دارادوم هم سبز نشد و همچنان روند نزولی داشته و در کانال یک میلیون و 900 هزار واحد در حرکت است؛ حتی با وجود پیشبینیهای کارشناسان مختلف درباره بازگشت این بازار از ابتدای هفته جاری، بورس دیروز هم با 60 هزار واحد ریزش همراه بود. حدود یکسالی میشود که بازار بورس رونقی اساسی به خود گرفته و مردم زیادی به سمت این بازار هدایت شدهاند، به طوری که حجم پولی که در یک روز در سال 99 وارد بورس میشد از حجم کل پولی که در یکسال به این بازار وارد میشد، بیشتر بود.
افزایش روزانه نرخ مسکن، خودرو، لوازم خانگی و ارز و طلا سبب شد که مردم برای کاهش ارزش پول خود به فکر چارهای باشند. امسال اما برخلاف سالهای گذشته نه به سمت بازار دلار که به سمت بازار بورس روانه شدند. در واقع با افزایش قیمت دلار و طلا به عنوان بازارهای موازی بازار بورس و سرمایه، مردم جامعه که سرمایههای پایینی دارند، دیگر توان ورود به این بازار را نداشته و ناچار شانس خود را در بازار بورس امتحان میکنند. به طور مثال افرادی که پول مازاد خود را سکه میخریدند، هماکنون برای خرید فقط دو عدد سکه تمام باید مبلغی بالای 20 میلیون تومان هزینه کنند، در صورتی که در بازار بورس با فقط 500 هزار تومان نیز میتوان شانس خود را امتحان کرد تا شاید رویای حفظ ارزش دارایی و افزایش سرمایه تحقق یابد. عمیق شدن این بازار باعث شد که شرکتهایی که تا به حال تمایلی برای ورود به بازار سرمایه و بورس نداشتند، در حال حاضر نهتنها علاقهمند شدند بلکه تمایل دارند تا سریعتر بتوانند مراحل را طی کنند و به بازار سرمایه وارد شوند. بدیهی است که این اتفاق به خودی خود برای کشور اتفاق خوبی است چراکه در اکثر کشورهای توسعهیافته دنیا، بازار سرمایه، بازار پررونقی است و برخی شرکتهای دانشبنیان در همان کشورها ارزش بسیار بالایی در بورس دارند.
واکنشهای هیجانی، بورس را زمین زد
اگرچه بازار بورس نسبت به سالهای گذشته رونق دارد اما ورود به بورس نیازمند کسب دانشهای لازم است ولی متأسفانه عدهای بدون کسب دانش و اطلاعات لازم، پول و سرمایه خود را وارد بازار بورس کرده و عدمآگاهی موجب ضررهای جبرانناپذیری برای آنها شده است، به طوری که برخی کارشناسان بر این باورند که بهخاطر رفتارهای هیجانی تازهواردان نمیتوان از وضعیت این بازار تحلیل درستی ارائه داد. با توجه به اینکه طیف وسیعی از اطلاعات از طریق اینترنت و تلویزیون در دسترس مردم قرار میگیرد، تبلیغات و به عبارتی اطلاعرسانی در زمینه مالی و سرمایهگذاری نقش بسزایی در ورود به بورس و تغییرات قیمت سهام و تصمیمگیری سرمایهگذاران دارد. با وجود این، بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه نسبت به حباب بورس و امکان ریزش آن و دلخوش نکردن مردم به سودهای مقطعی هشدار دادهاند و همواره تاکید شده بدون کسب اطلاعات و دانش لازم و با سرمایه اصلی خود وارد بورس نشوند. همین موضوع باعث شده پای سودجویان هم به این ماجرا باز شود. این روزها تبلیغات بسیاری در سایتهای آگهی و کانالهای تلگرامی درباره سیگنالدهی و عضویت در گروههای vip دیده میشود؛ تبلیغاتی که معلوم نیست در پشت پرده چه خوابی برای تازهواردات به بورس دیدهاند. اگر واژه سیگنال را در فضای مجازی جستوجو کنید، خواهید دید بالای
سه هزار کانال و گروه به اسم سیگنال ثبت شده که یک اتفاق عجیب و خطرناک است. متاسفانه حتی در سایتهای خبری هم مشاهده شده در سطوح ضعیفی این کار را بدون داشتن تخصص و مجوز لازم انجام میدهند. این موضوع آنقدر گسترده شده که روز گذشته آقای سید مهدی سدیدی، عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار از جرم بودن سیگنالفروشی خبر داد. به گفته سدیدی، طبق قانون بازار اوراق بهادار ایران هر شخصی که اقدامات وی نوعاً منجر به ایجاد ظاهری گمراهکننده از روند معاملات اوراق بهادار یا ایجاد قیمتهای کاذب یا اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار شود، به حبس تعزیری تا پنج سال و جزای نقدی تا پنج برابر سودهای بهدستآمده محکوم خواهد شد. در همین راستا شرکت بورس نیز به تازگی کمیتهای جانبی تحت عنوان «کمیته فضای مجازی» تشکیل داده است.
چرا بورس افت کرده است؟
برای افت یکهفتهای بازار سرمایه دلایل مختلفی عنوان میشود. عرضه سهام عدالت، تناقضگوییهای وزرای دولت درباره عرضه دارا دوم و همچنین عرضه اوراق سلف نفتی را میتوان از دلایل این عقبنشینی دانست. برخی تحلیلگران معتقدند یکی از دلایل افت شاخص را میتوان عدمحمایت دولت از بورس به منظور جذابتر شدن اوراق سلف نفتی دانست؛ اوراقی که قرار است از امروز پیشفروش آن انجام شود. کارشناسان معتقدند طی چند ماه گذشته اختلاف زیادی بین قیمت تابلو و ارزش ذاتی برخی سهمها ایجاد شده، به همین دلیل بازار باید این اختلاف را جبران میکرد. در این راستا هر اتفاق و اطلاعات مثبت و منفی، خرد و کلان بهانهای میشود تا بازار قیمتها را اصلاح کند. همچنین گفته میشود زمانی که صورتهای مالی 6 ماهه ارائه شود، شرکتهایی که موفق بودند، دوباره رشد میکنند زیرا کرونا روی سه ماه نخست فروش شرکتها تاثیر داشته است. یکی دیگر از دلایل ریزش شاخص، اصلاح موقت شاخص تا محدوده روانی دو میلیون واحدی است. این موضوع همواره در تاریخ بازار سرمایه وجود داشته است که وقتی شاخص عدد مهمی را رد میکند، ممکن است تا سقف قبلی، کاهش یابد و مجددا صعودی شود یا هنگام از دست دادن عدد مهمی، ممکن است تا سقف عدد مذکور، افزایش یابد و مجددا نزولی شود.